ORGAN NAKLİ MERKEZİ
Hastanemizde 2005 yılından bu yana Organ ve Doku Nakli Merkezi ruhsatı bulunmaktadır. Merkez Müdürü Prof. Dr. Erdem AKBAY’dır. Merkez bünyesinde böbrek için faaliyet izin belgesi bulunmakta aynı zamanda hastanemizde kornea nakilleri de yapılmaktadır.
Organ ve doku bağışı nedir?
Bir kişinin hayatta iken serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra organ ve dokularının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi ve bunu belgelendirmesidir.
Kimler organ / doku bağışı için yapabilir?
18 yaşını dolduran ve mümeyyiz (karar vermesine yetisine sahip) olan herkes tıbben yaşamı sona erdikten sonra organlarının tamamını ya da bir kısmını bağışlayabilir
Nasıl organ bağışında bulunabiliriz?
Tüm üniversite ve kamu hastanelerinde, organ nakli merkezlerinde, organ nakli bölge koordinasyon merkezlerinde, Sağlık İl Müdürlüklerinde organ bağışında bulunulabilir. Organ bağışı kararının aile ile paylaşılması süreci kolaylaştırmaktadır.
Organ nakli nedir?
Organ Nakli, günümüzde başka hiçbir tıbbi çözüm olmadığı için, bir insanın organ ya da dokularının ihtiyacı olan başka bir insana, tedavi amacıyla nakledilmesi işlemidir. Nakil ameliyatla ya da çeşitli tıbbi yöntemlerle yapılır. Bu sayede ölümcül durumdaki ya da beden işlevlerinin bir kısmını yerine getiremeyen hastanın sağlıklı bir yaşama kavuşması sağlanır.
Organ nakli kimlerden yapılabilir?
Canlı ya da yoğun bakım ortamında tıbben yaşamı sona ermiş (beyin ölümü gerçekleşmiş) kişilerden organ alınabilir. Canlıdan sadece böbrek yetmezliği ya da karaciğer yetmezliği olan, çevresinde kan grubu uyumlu ve tıbbi açıdan uygun verici adayları olan hastalara nakil yapılabilir
Hangi organ ve dokular için nakil yapılabilir?
Böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas organ nakillerine, kornea, kan, kemik iliği, ince barsak ve pankreasın insülin salgılayan hücreleri de doku nakline örneklerdir
Beyin ölümü nedir?
Beyin ölümü tüm beyin ve beyin sapı fonksiyonlarının, tam ve geri dönüşümsüz kaybıdır. Hayat geri dönüşümsüz sona erer. Beyin ölümü gerçekleşen kişilerin solunum ve kalp atımları yapay olarak kısa bir süre daha sürdürülebilir, fakat beyin fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez. Beyin ölümü kararına beyin ölümü tespit komisyonundaki uzman hekimler tarafından yapılan ayrıntılı testler sonucunda karar verilir.
Beyin ölümü ile bitkisel hayat arasındaki fark nedir?
Beyin ölümünde, beyin ile beyin sapı fonksiyonları tam ve geri dönüşümsüz olarak kaybedilir. Beyin ölümü teşhisi konulan hiç kimse hayata tekrar geri dönmez. Bitkisel hayatta ise sadece beynin düşünce, konuşma ve istemli kasların hareketinden sorumlu olan üst merkezi işlevini yitirir. Beynin diğer alt ve orta merkezleri çalıştığı için kişi tıbbi olarak hayattadır.
Beyin ölümü gerçekleşip organ bağışı yapıldıktan sonra organ bağışı nasıl olur?
Yoğun bakımda beyin ölümü teşhisi konmuş bir kişinin beyin ölümü raporu uzman hekimler tarafından onaylandıktan sonra hastanede görevli organ nakli koordinatörüne haber verilir. Organ nakli koordinatörü aile ile görüşerek, organ bağışı kararını öğrenir ve işlemleri yürütür. Ülkemizde organ paylaşımı, Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından elektronik ortamda gerçekleştirilir. Ülke içinde beyin ölümü gerçekleşen ve organları bağışlanan bir kadavra (ölü) vericinin tıbbi verileri sisteme girilir, sistem en uygun alıcıları belirler.
Kadavra donör nedir?
Beyin ölümü gelişmiş ve yakınları tarafından organları bağışlanmış kişilere denir.
Kadavra listesine kayıt olmak ne demektir?
Bağışlanan organlar nakil merkezlerine kayıtlı hastalara nakledilebilmektedir. Bu nedenle organ yetmezliği olan kişilerin mutlaka bir nakil merkezine başvurması gerekir. Aksi taktirde organlarda tam uyum olsa bile nakil olma şansı yoktur. Organ nakli merkezleri, kendisine başvuran her hastayı ulusal organ ve doku nakli merkezine bildirmekle yükümlüdür.
Organların kimlere nakledileceğine nasıl karar verilir?
Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından organ nakil merkezine teklif edilen organ, merkez tarafından kabul edilirse yine sistem tarafından hasta sıralaması belirlenir. Tıbbi bir engel yoksa, ilk sırada bulunan hastaya organ nakledilir. Bağışlanan her organda bu sıralama değişir.
Organ bekleme listesine giren hasta ne kadar süre bekler?
Bekleyen hasta sayısına karşılık organ bağışı yeterli sayıda olmadığı için, belirli bir süre öngörülemez.
Hastalar yaşadıkları şehrin dışında bir organ doku nakil merkezinin organ nakil bekleme listesine kayıt olabilirler mi?
Hastalar, istedikleri kamu veya özel organ nakil merkezine kayıt olabilir.
Canlı verici adayları olsa da organ bekleme listesine girebilir mi?
Hastalar kadavra veya canlı vericili nakil gerçekleştirmek için organ bekleme listesine kayıt yaptırmak zorundadır.
Bekleme listesi için çağrılan hastaya ne yapılır?
Organ bekleme listesindeki sıralamadan organ bağışı için çağrılan hasta merkeze geldiğinde, kendisine bağışıklık sisteminin nakledilecek organa karşı antikor üretip üretmeyeceğini ve hastanın o anki sağlık durumunun organ nakline uygunluğunu saptayan tıbbi tetkikler yapılır ve bu tetkikler sonucunda hastanın nakil olmasına engel bir durum saptanmazsa, çağrılan hastaya organ nakli yapılabilir.
Organ bağışının dini yönden sakıncası var mıdır?
Organ bağışının dini yönden sakıncası yoktur. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, 3.3.1980 tarih ve 396/13 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Bu karara göre; Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatını veya hayati bir organını kurtarmak için bundan başka çarenin olmadığının mesleki ehliyet edilmesi, hastalığın bu yolla tedavi edileceğine ilişkin doktor kararının olması, doku ve organı alınacak kişinin bu işlemin yapılmış olduğu sırada ölmüş olması, organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla yakınlarının rızasının sağlanması, alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması, tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak olan bu nakle razı olması gerektiği belirtilmektedir. Yine aynı kararda “organınızı vereceğiniz kişi yaptığı iyilik ve fenalıklardan kendisi sorumludur” denilmektedir.
Canlı veya kadavra vericilerden transplantasyon yapılacak adayların hazırlıkları arasında bir fark var mıdır?
Hazırlık aşamasında bir fark yoktur. Ancak kadavradan nakil hazırlığı yapılan hastalar için organın ne zaman bulunacağı belli değildir. Zaman ilerledikçe daha önce yapılmış olan muayene ve bazı laboratuvar incelemelerinde değişiklikler olabilir. Bu nedenle kadavra organ bekleme listesindeki hastaların belli aralıklarla, muayene ve laboratuvar incelemelerinin tekrarlanması gerekir.
Kadavra organ listesine kayıtlı hastalar için bekleme süresi ne kadardır?
Bu konuda net bir süre vermek mümkün değildir. Kadavra organların dağıtımı ulusal organ ve doku nakli koordinasyon merkezi tarafından belirli kriterlere göre yapılmaktadır. Bazen yeni kayıt olmuş bir hastaya hemen organ bulunabilmekte bazen kadavra sırasında yıllarca beklenebilmektedir.
